Rozmowa z Wojciechem Majeranem – jednym z pomysłodawców i założycieli fundacji Liga Niezwykłych Umysłów, zajmującej się nauką i rozwijaniem umiejętności programistycznych wśród uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych.
Aleksandra Borodziuk: Skąd pomysł, aby założyć Ligę Niezwykłych Umysłów?
Wojciech Majeran: To wynik wielu rozmów z moimi przyjaciółmi, którzy mają dzieci, i to w bardzo różnym wieku. Moja córka na przykład niedawno skończyła 8 lat, pociechy znajomych mają zaś od 3 do 16 lat – mieliśmy więc szerokie spojrzenie na obecny stan nauczania informatyki w szkołach. Każdy z założycieli LNU (czyli Ligi Niezwykłych Umysłów – przyp. red.) jest w dodatku prawdziwym fascynatem świata technologii, dlatego już wcześniej zaczęliśmy uczyć nasze dzieci posługiwania się komputerami. Przeglądaliśmy szkolne podręczniki, pomagaliśmy rozwiązywać zadania domowe… I okazało się, że programowanie jest absolutną niszą, bo uczniowie na zajęciach informatyki zazwyczaj bawią się Excelem, Power Pointem albo uczą się obróbki zdjęć, ewentualnie grają. Rzadko kiedy wchodzą na darmowe nawet strony do nauki programowania. Przeciętny uczeń ma bardzo niską wiedzę, jeśli chodzi o edukacyjne portale internetowe.
A.B.: A nauczyciele?
W.M. Prawda jest taka, że nie wszystkim nauczycielom tak zwyczajnie chce się wprowadzać uczniów w tajniki programowania. Należy pamiętać, że poza większymi ośrodkami miejskimi ze świadomością informatyczną jest jeszcze gorzej. Uczniowie nie interesują się IT, a jeśli już tacy się znajdą, to chodzą na kółka informatyczne. To na tych kółkach najczęściej można znaleźć prawdziwych pasjonatów IT, także wśród nauczycieli. Wiemy natomiast, że nauczyciele ci często nie mają ani wystarczającej ilości materiałów do pogłębiania wiedzy uczniów, ani odpowiedniego przygotowania merytorycznego. W większości wypadków nie są nawet informatykami, bo gdyby nimi byli, to, z racji ogromnych różnic finansowych, pracowaliby w zawodzie.
A.B.: Nie ma nauczycieli – marzycieli?
W.M.: Oczywiście, że są. Znamy takich kilku, a poznaliśmy ich dotąd 77. Do tej grupy zaliczamy informatyków, którzy są odpowiednio wyszkoleni i potrafią programować. Chcąc zrozumieć, co jest tego przyczyną, należy pamiętać, że informatyki w szkołach najczęściej uczą nauczyciele matematyki po studiach podyplomowych, na których nie uczy się ich programowania. Kształci się ich w zakresie budowy komputera, Excela, tworzenia stron internetowych… Wśród znanych nam nauczycieli – laików zafascynowanych programowaniem najczęściej są… angliści! Trzeba wykorzystać ten entuzjazm nauczycieli.
A.B.: W jakim celu?
W.M.: Cel jest prosty: takie są potrzeby współczesnej młodzieży i tak skonstruowany jest dzisiejszy rynek pracy. Wiemy, że jest za mało nie tylko informatyków, ale i samych inżynierów. Przypomnę, że od początku założeniem Ligi było propagowanie idei studiów inżynierskich – a informatyka jest tam przecież jednym z głównych przedmiotów. Chcieliśmy edukować i zainteresować młodych ludzi naukami ścisłymi. Potem okazało się, że tak szerokie spojrzenie na nauki matematyczno - przyrodnicze jest na chwilę obecną może nieco zbyt idealistyczne. Postanowiliśmy więc skupić się na IT, żeby zbudować solidne podstawy naszej fundacji i zdobyć na tyle pokaźne środki finansowe, aby później dalej się rozwijać i właśnie wtedy pójść w kierunku konstruowania czy tworzenia. Wierzymy w to, tym bardziej, że niedługo nasz projekt będzie działał już w 10 miastach (na razie jesteśmy m.in. we Wrocławiu czy Głogowie), a tyle miast to już 10 tysięcy użytkowników ligi. Wiemy, że znajdziemy wśród nich naprawdę uzdolnionych uczniów.
A.B.: Humaniści są więc bez szans? <śmiech>
W.M.: Skąd! Ich empatia i zdolność rozumienia drugiego człowieka pozwalają firmom lepiej zrozumieć np. potrzeby klienta. Ułatwiają też odnalezienie się często wybitnie zdolnym informatycznie, ale często niezbyt komunikatywnym uczniom we współczesnym świecie. Do naszego projektu najchętniej przystępują niezwykle ciekawi i pełni pasji, ale mocno introwertyczni uczniowie. Rywalizacja między nimi, która leży u podstaw zadań na naszej platformie, pozwala im także zrozumieć specyfikę rynku i zobaczyć, czym jest praca zespołowa. Stawiamy na interdyscyplinarność, w której humaniści są równie mile widziani.
A.B.:Uczniowie biorący udział w projekcie są zawzięci czy raczej szybko się poddają?
W.M.: Poddają się. Bez motywacji np. nauczyciela uczeń się zniechęca. Cieszymy się jednak, że część uczestników nawiązała między sobą dzięki Lidze bliższe relacje. Niektórzy z nich zdobyli też swoje pierwsze informatyczne certyfikaty.
A.B.: A czego Wy uczycie się od tych uczniów?
W.M.: Świeżego spojrzenia na informatykę, to znaczy innego, nieszablonowego rozwiązywania zadań. Nasi weryfikatorzy ćwiczeń na platformie (czyli studenci lub pracownicy naukowi) często są mile zaskoczeni tak innym - choć równie poprawnym -sposobem rozwiązania zadania.
A. B.: Kto układa znajdujące się na Waszej platformie zadania?
W.M.: Założycieli fundacji jest 4. I to my układamy zadania.
A.B.: Ułożyliście sami te kilka tysięcy zadań?
W.M.: Tak właśnie było. <śmiech>
A.B.: Skąd na to czas?
W.M. Każdy z nas utrzymuje się z pracy poza fundacją. Liga Niezwykłych Umysłów jest jednak dla nas tak dużym marzeniem, że poświęcamy jej mnóstwo czasu poza godzinami pracy, właściwie każdą wolną chwilę. W pierwszym miesiącach fundacji dwóch założycieli pracowało w niej na pół etatu, aby ją rozkręcić.
A.B.: Jak właściwie wyglądały Wasze początki?
W.M.: Na początku nikt nie chciał wesprzeć finansowo naszego projektu. Wiesz, to jest takie przedsięwzięcie, gdzie wszyscy cię dopingują i trzymają kciuki, ale nikt nie wyłoży kasy. No więc my sami ją wyłożyliśmy. <śmiech> Założenie fundacji, czyli przemyślanie idei, napisanie statutu, załatwienie kwestii prawnych zajęło nam dwa miesiące. Finalny projekt wykrystalizował się po sześciu miesiącach.
A.B.: Co jest ważne przy zakładaniu fundacji?
W.M.: Zapał oraz kontakty i relacje osobiste. Dużo temu zawdzięczamy. Dzięki temu mogliśmy zaangażować się np. program Smart City i Smart Education czy trafić np. do Waszego CUI. Cieszymy się, że Wasza firma podjęła to ryzyko i właśnie we Wrocławiu możemy rozpocząć naszą przygodę. Trzeba było odwagi i wyobraźni, żeby zdecydować się nas wesprzeć. Jesteśmy zadowoleni tym bardziej, że możemy w ten sposób budować współpracę między urzędnikami a mieszkańcami miasta.
A.B.: Młodzi są zainteresowani działalnością społeczną?
W.M.: Tak, dotarłem nawet do badań, które mówią, że coraz więcej młodych ludzi chce mieć swój wkład w rozwój miasta i własnej społeczności lokalnej. Często szukają takich możliwości i jest ich coraz więcej. Problemem jest jednak brak komunikacji między młodzieżą oraz ich, powiedzmy, „nieortodoksyjnym podejściem do rozwiązywania problemów” a administracją czy komercją. Starsi często tego nie rozumieją, że myślą zupełnie inaczej niż dzisiejszy 20-latkowie. Trzeba dać im możliwość robić to, co czują, odważyć się dać im szansę. Zwłaszcza, że młodzi ludzie nie potrzebują aż tak bardzo gratyfikacji finansowej, ale rywalizacji, wyzwań, mierzenia się z kolegami.
A.B.: Nie miałeś czasem ochoty rzucić fundacji i zająć się innego rodzaju działalnością społeczną?
W.M. Raczej nie. Jako LNU tworzymy grupę, która wzajemnie się motywuje i wspiera. Zbyt dużo już włożyliśmy w nią pracy i nas samych, by teraz to porzucić.
A.B. Zawsze mnie ciekawiło, w jakim czasie zdolny, ale niewyposażony w wiedzę uczeń jest w stanie przejść od poziomu początkującego do zaawansowanego, np. w C++, którego naukę rozbudowujecie obecnie na platformie?
W.M.: W ciągu dwóch lat. Po tym czasie mamy do czynienia ciągle z bardzo młodym, ale nieprzeciętnie świadomym informatycznie człowiekiem, który będzie mógł z tą wiedzą zrobić coś pożytecznego. Nabyte umiejętności będą go wyróżniały na kolejnych etapach edukacji, ponieważ na studiach większość studentów jest równie „zielona”, co on na początku swojej drogi z naszym projektem. Dlatego nauczyciele naszą platformę wykorzystują między innymi nauczyciele akademiccy Politechniki Wrocławskiej na pierwszym roku zajęć. Pozwala ona bowiem ujednolicić wiedzę studentów.
A.B.: Zawsze byłeś społecznikiem czy stałeś się nim dzięki fundacji?
W.M. Przez wiele lat byłem harcerzem, więc mam to niejako we krwi. Ciągle mam kontakt harcerzami, często się widujemy, ale czas ustąpić już miejsca młodszemu pokoleniu.
A.B. A czy każdy może być Twoim zdaniem fundatorem?
W.M.: Wydaje mi się, że nie, ponieważ trzeba być właśnie społecznikiem i mieć głowę pełną pomysłów. Założenie fundacji musi też wypływać z przekonania, że poświęcony na nią czas sprawia nam przyjemność. Wtedy jest po prostu łatwiej. Nie jest natomiast tak ważne posiadanie jakiegoś konkretnego rodzaju osobowości. My w naszej fundacji tworzymy taki mix charakterów, wzajemnie się uzupełniamy. Mamy introwertyka, analityka, inżyniera w pełnym tego słowa znaczeniu oraz mnie, totalnie empatyczną i ekstrawertyczną osobę z 1000 pomysłów na minutę i słomianym zapałem. Bez dobrego, lubiącego się zespołu żadna działalność nie ma racji bytu.
A.B.: Oby Liga Niezwykłych Umysłów miała tę rację jak najdłużej! Dziękuję za rozmowę.
Biuletyn Informacji Publicznej
