W kolejnych artykułach pod wspólną nazwą RODOwskaz znajdziecie Państwo najważniejsze informacje wyjaśniające zapisy ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
Kolejne artykuły ukazujące się w tym cyklu będą omawiały zagadnienia poruszone w Rozdziale II art. 6 RODO i dotyczące zgodności przetwarzania z prawem.
Rozdział II (RODO)
Artykuł 6 Zgodność przetwarzania z prawem
- Przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:
- osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;
- przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;
- przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;
- przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;
- przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;
- przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.
Akapit pierwszy lit. f) nie ma zastosowania do przetwarzania, którego dokonują organy publiczne w ramach realizacji swoich zadań.
- Państwa członkowskie mogą zachować lub wprowadzić bardziej szczegółowe przepisy, aby dostosować stosowanie przepisów niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do przetwarzania służącego wypełnieniu warunków określonych w ust. 1 lit. c) i e); w tym celu mogą dokładniej określić szczegółowe wymogi przetwarzania i inne środki w celu zapewnienia zgodności przetwarzania z prawem i jego rzetelności, także w innych szczególnych sytuacjach związanych z przetwarzaniem przewidzianych w rozdziale IX.
- Podstawa przetwarzania, o którym mowa w ust. 1 lit. c) i e), musi być określona:
- w prawie Unii; lub
- w prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator.
Cel przetwarzania musi być określony w tej podstawie prawnej lub, w przypadku przetwarzania, o którym mowa w ust. 1 lit. e) – musi być ono niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi. Podstawa prawna może zawierać przepisy szczegółowe dostosowujące stosowanie przepisów niniejszego rozporządzenia, w tym: ogólne warunki zgodności z prawem przetwarzania przez administratora; rodzaj danych podlegających przetwarzaniu; osoby, których dane dotyczą; podmioty, którym można ujawnić dane osobowe; cele, w których można je ujawnić; ograniczenia celu; okresy przechowywania; oraz operacje i procedury przetwarzania, w tym środki zapewniające zgodność z prawem i rzetelność przetwarzania, w tym w innych szczególnych sytuacjach związanych z przetwarzaniem, o których mowa w rozdziale IX. Prawo Unii lub prawo państwa członkowskiego muszą służyć realizacji celu leżącego w interesie publicznym, oraz być proporcjonalne do wyznaczonego, prawnie uzasadnionego celu.
- Jeżeli przetwarzanie w celu innym niż cel, w którym dane osobowe zostały zebrane, nie odbywa się na podstawie zgody osoby, której dane dotyczą, ani prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego stanowiących w demokratycznym społeczeństwie niezbędny i proporcjonalny środek służący zagwarantowaniu celów, o których mowa w art. 23 ust. 1, administrator – aby ustalić, czy przetwarzanie w innym celu jest zgodne z celem, w którym dane osobowe zostały pierwotnie zebrane – bierze pod uwagę między innymi:
- wszelkie związki między celami, w których zebrano dane osobowe, a celami zamierzonego dalszego przetwarzania;
- kontekst, w którym zebrano dane osobowe, w szczególności relację między osobami, których dane dotyczą, a administratorem;
- charakter danych osobowych, w szczególności czy przetwarzane są szczególne kategorie danych osobowych zgodnie z art. 9 lub dane osobowe dotyczące wyroków skazujących i czynów zabronionych zgodnie z art. 10;
- ewentualne konsekwencje zamierzonego dalszego przetwarzania dla osób, których dane dotyczą;
- istnienie odpowiednich zabezpieczeń, w tym ewentualnie szyfrowania lub pseudonimizacji.
Artykuł 6 reguluje problematykę zgodności z prawem przetwarzania danych, określaną również jako dopuszczalność przetwarzania danych. W przepisie tym określono przypadki, w których przetwarzanie danych jest zgodne z prawem, a więc wskazano przesłanki (podstawy) dopuszczalności przetwarzania danych. Najprościej rzecz ujmując, art. 6 rozporządzenia 2016/679 wskazuje, kiedy przetwarzanie danych osobowych jest dozwolone.
Określone w komentowanym przepisie przesłanki mają charakter samoistny, autonomiczny i niezależny, tzn. dla uznania przetwarzania danych za prawnie dopuszczalne wystarczy istnienie jednej z nich. Zasadniczo przesłanki te mają charakter równoważny, tzn. dla dopuszczalności przetwarzania nie jest istotne, w oparciu o którą podstawę dokonywane jest przetwarzanie danych. Jednak wśród przesłanek szczególne znaczenie odgrywają przesłanki zgody i wypełnienia obowiązku prawnego.
Uzyskanie zgody na przetwarzanie danych stanowi najpełniejszy wymiar respektowania prawa osoby do ochrony jej danych, natomiast w przypadku przetwarzania danych w celu wypełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa przyjmuje się, że tę przesłankę należy stosować przed innymi przesłankami, z uwagi na prymat przepisów szczególnych. Przetwarzanie danych w oparciu o konkretną podstawę prawną pociąga za sobą określone konsekwencje, które mogą być różne w odniesieniu do poszczególnych przesłanek. Dla dopuszczalności przetwarzania danych nie ma znaczenia, czy przetwarzanie jest legalizowane przez jedną z przesłanek, czy też przez kilka z nich.
Podstawy prawne wskazane w tym artykule są równoważne wobec siebie. To na Administratorze Danych Osobowych ciąży obowiązek wskazania prawidłowej podstawy przetwarzania uwzględniając kontekst oraz cele przetwarzania.
Zawsze w tym względzie należy kierować się wcześniej omówionymi w poprzednich artykułach zasadami.
W następnych artykułach problemy zostanie przedstawione rozwinięcie podstaw prawnych aby można było wspomóc ADO we właściwym określeniu podstawy prawnej przetwarzania.
